آسیب های اسکلتی :
تعریف شکستگی : به از بین رفتن امتداد، یکپارچگی و تداوم بافت استخوان شکستگی می گویند، شکستگی می تواند به معنی ترک یا شکاف استخوان باشد.
علل به وجودآورنده ی شکستگی :
۱ ) ضربه دیدن : که خود دو نوع است : ۱) ضربه مستقیم 2) ضربه غیر مستقیم
ضربه مستقیم : استخوان در جایی که ضربه سنگینی دریافت کرده بشکند مثلاً مصدومی که پایش درست در نقطه ای که با سپر ماشین برخوردکرده است بشکند.
ضربه غیرمستقیم : استخوان غیر مستقیم در ناحیه ای دور از جایی که به آن نیرو وارد شده است بشکند و مثلاً در تصادفات رانندگی ممکن است ضربه به کف پا وارد شود ولی زانو، ران یا لگن شخص آسیب ببیند.
۲ ) پیچ خوردن: ( که عموماً در مچ پا شایع می باشد ) .
۳ ) فشار بیش ازحد به روی استخوان
انواع شکستگی:
۱ ) شکستگی باز : در این نوع شکستگی ، سر استخوان شکسته شده پوست را پاره کرده باعث خونریزی و زخم می شود، ممکن است قسمتی از استخوان شکسته شده درتماس با محیط بیرون قرار گیرد. پس این نوع شکستگی به دلیل نفوذ میکروب ها ، عفونت ها و خونریزی شدید بسیار حساس و مهم می باشد.
۲ ) شکستگی بسته : در این نوع شکستگی پوست پاره نشده ، سالم است و زخم در ناحیه ی مربوطه وجود ندارد.
علایم و نشانه های شکستگی :
۱) تغییر شکل اندام ( کوتاه شدن عضو ، چرخیدن عضو ، خمیده شدن عضو )
۲) حساسیت در اثر لمس و وجود درد
۳) زخم باز
۴) تورم و کبودی
۵) احساس سائیده شدن دو سراستخوان شکسته شده
۶) عدم کارایی عضو شکسته شده یا ناتوانی در حرکت
۷) احساس و لمس فاصله بین دو سر استخوان شکسته شده
اقدامات و کمکهای اولیه:
۱) علایم حیاتی مصدوم وABC را کنترل کنید و در صورت نیاز، اقدامات ضروری مانندCPR را انجام دهید.
۲) مصدوم را از نظر شوک هیپوولمیک بررسی و درمان کنید.
۳) جلوگیری از خونریزی و کنترل نبض انتهای قسمت آسیب دیده.
۴) بی حرکت کردن عضو آسیب دیده توسط آتل یا هر وسیله ای که می تواند جایگزین آن باشد ( چوب ، خط کش ، و… ) .
۵) اگر در شکستگی باز سر استخوان از سطح پوست بیرون زده بود در اطراف آن آنقدر گاز و یا بالشتک و پد قرار دهید تا به هنگام پانسمان و آتل بندی از فشار بر سر استخوان جلوگیری شود و مانع از شکسته شدن مجدد آن گردد.
۶) در شکستگی ستون فقرات و استخوان ران از آتل بلند کمری( لانگ بک برد ) استفاده کنید.
۷) در صورت امکان برای بهبود تورم ، درد و کم شدن خونریزی ، عضو آسیب دیده را کمی بالاتر از سطح قلب قرار دهید و همچنین می توانید از کیسه ی یخ هم استفاده کنید.
نکته ی مهم : هیچ وقت سعی در جا انداختن عضو شکسته شده یا در رفته یا هر شکستگی موجود در ستون فقرات ، کتف ، آرنج ، مچ یا زانو نکنید.
دررفتگی :
در رفتگی به معنی خارج شدن سر استخوان از داخل مفصل یا جا به جا شدن کامل یا ناقص استخوان ها در یک مفصل می باشد. امکان دارد در رفتگی همراه با شکستگی و آسیب های جدی دیگر( پاره شده لیگامان ها و رباط …) باشد.
در رفتگی می تواند در اثر یک نیروی پیچشی شدید و یا انقباض شدید عضلانی ایجاد شود. مانند در رفتگی شانه ، فک ، شست و… همچنین در رفتگی های ستون فقرات یا مهره ها می توانند باعث آسیب های جدی و خطرناک نخاعی شوند.
علایم و نشانه ها :
۱) تغییر شکل مفصل ( کوتاه شدگی ، خم شدگی ، پیچ خوردگی ناحیه آسیب دیده)
۲) درد شدید
۳) التهاب و تورم دراطراف مفصل
۴) تغییر رنگ اطراف مفصل( کبودی )
۵) ناتوانی در حرکت دادن مفصل آسیب دیده
۶) حساسیت به لمس یا فشار
اقدامات و کمک های اولیه :
۱) کنترل نبض انتهایی استخوان دررفته
۲) بدون سعی در جا انداختن مفصل ، مفصل آسیب دیده را آتل بگیرید.
۳) در صورت بروز شوک ، آن را درمان کنید.
4) با استفاده ازکیسه یخ یا کمپرس سرد محل آسیب دیده را خنک کنید تا جلوی تورم، کوفتگی و درد ناحیه را بگیرد.
پیچ خوردگی : Sprain
پیچ خوردگی معمولاً به علت کشیده شدن بیش ازحد، چرخش عضو یا پارگی رباط ایجاد می شود. و اغلب در قوزک پا و زانو روی می دهد.
علایم و نشانه ها:
۱) حساسیت نسبت به فشار
۲) درد شدید به طوری که مانع از راه رفتن روی عضوآسیب دیده می شود.
۳) تورم ، خون مردگی
اقدامات و کمکهای اولیه :
۱) مصدوم را در وضعیت درازکش قرار دهید ، عضوآسیب دیده را بی حرکت نمایید.
۲) از کمپرس سرد و یا کیسه ی یخ بر روی عضو آسیب دیده استفاده کنید.
۳) با استفاده از یک پانسمان ضخیم و یا باندکشی ناحیه آسیب دیده را بانداژ نمایید.
۴) نبض و جریان خون موضع آسیب دیده را هر۱۰ دقیقه ۱ بار کنترل کنید.
۵) ناحیه آسیب دیده را بالاتر از سطح قلب قراردهید تا جریان خون کمتری به آن برسد و احتمال خونمردگی کمتر شود.
آتل بندی : splint
تعریف آتل : وسیله ای است که جهت بی حرکت کردن عضو شکسته شده ، در رفته و پیچ خورده بکار می رود .
خصوصیات آتل :
۱- سخت و محکم باشد .
۲- دارای سطح صاف و هموار( نداشتن لبه های تیز ) باشد.
۳- سطح آن نرم باشد.
انواع آتل :
آتل چوبی
آتل گچی ( با گچ ارتوپدی درست می شود ).
آتل سیمی
آتل بادی
آتل نرم ( مانند بالش و پتو )
آتل کششی
آتل پلاستیکی
قوانین آتل بندی :
قبل از آتل گیری باید زخم های باز را پانسمان کرد.
نبض قسمت های انتهایی عضو آتل گرفته را کنترل نمایید.
در صورت امکان آتل را در دو طرف عضو آسیب دیده قرار دهید .
آتل باید حداقل از سه نقطه توسط بانداژ محکم شود ( جریان خون قطع نشود ).
آتل باید متناسب با عضو آسیب دیده باشد .
اگر استخوان دچار آسیب شد یک مفصل بالا و یک مفصل پایین آن را بی حرکت می سازیم .
اگرمفصل دچار آسیب شد یک استخوان بالا ویک استخوان پایین آن را بی حرکت می سازیم.
عضو آسیب دیده را به هر حالتی که شکل گرفته آتل می گیریم .
