پانسمان: Dressing
پوشش استریل روی زخم را پانسمان می گویند.
خصوصیات پانسمان :
استریل یا تمیز باشد.
پهنای پانسمان از زخم بزرگتر باشد.
ضخیم و نرم باشد.
وظایف و اهداف پانسمان:
کنترل خونریزی
جلوگیری از عفونت وآلودگی
جذب خون وترشحات زخم
حمایت از زخم در برابر صدمات بعدی
انواع پانسمان :
۱- پانسمان خشک: در زخم های سطحی ویا زخم هایی که نیازی به استفاده از دارو یا پماد نمی باشد، زخم را پس از شستشو با گازاستریل خشک پانسمان می کنند.
۲- پانسمان مرطوب: در زخم های عفونی و عمیق و یا سوختگی ها ، پس ازشستشو با استفاده از پمادهای مختلف نظیر(جنتامایسین و…) زخم را پانسمان می کنند.
محلولهای ضدعفونی کننده :
بتادین یا پوویدون آیدین (Betadine or Povidone Iodine)
این محلول به عنوان یک میکروب کش به رنگ بنفش تیره بوده و از املاح یـد تشکیل می شود.
تنها باکتری ای که بتادین قادر به از بین بردن آن نیست، سودومونا نام داردکه بـا اضافه کردن الکل به بتادین ایـن نقص نیـز از بیـن خواهد رفت .این محلول به دلیل دارا بودن املاح ید ممکن است موجب حساسیت پوست افراد حساس شود.
ساولن یا ستریمیدسی (Cetrimid C or savlon)
این محلول به عنوان یک باکتری کش به رنگ زرد کهربائی بوده و برای ضد عفونی ابزار پزشکی و شستشوی محل زخم بکار می رود.
نکات مهمی که در هنگام پانسمان زخم ها باید توجه کرد:
۱)به هنگام پانسمان باید نهایت دقت بکارگیری شود تا باعث آلودگی زخم نشویم. (مثلاً در حین پانسمان عطسه و سرفه نزنیم).
2) از دستکش استریل و ماسک مناسب استفاده نمایید.
۳)مراقب باشید تا اشیاء تمیز کننده (گاز وپنبه) روی زخم مالیده نشوند.
۴)از سرم شستشو(آب اکسیژنه) برای تمیز کردن وخارج نمودن سنگ ریزه،خاک، ماسه و… استفاده نمایید.
۵)از محلول های مجاز ید دار(بتادین،ساولن) برای میکروب زدایی زخم استفاده نمایید.
۶)برای تمیز کردن زخم های عفونی باید گاز را از طرف بیرون به سمت درون زخم چرخش دهید وهمین طور برای تمیز کردن زخم های عادی جهت چرخش گاز از طرف داخل به بیرون زخم می باشد.
۷)در صورت وجود اجسام خارجی ( چاقو ، میخ … ) به هیج وجه آنها را خارج نکنید.
۸) از ریختن هر نوع پودری مانند (پنی سیلین و…) روی زخم جداً خودداری نمایید.
بانداژ : Bandage
به اقداماتی که جهت محکم و ثابت کردن پانسمان انجام می گیرد بانداژ می گویند.
معمولاٌ از باند، برای بانداژ استفاده می شود .بانداژ با ایجاد فشار مستقیم روی زخم موجب بندآوردن خونریزی خارجی می شود.
اهداف بانداژ:
ثابت نمودن پانسمان وآتل در محل خود
جلوگیری از خونریزی (با ایجاد فشار مستقیم)
جلوگیری از تورم یا کاهش آن
بی حرکت کردن نسوج و قسمت های آسیب دیده
محدود کردن حرکت عضو آسیب دیده
محافظت از زخم در برابر ضربات وآسیب های بعدی
انواع باند :
باند سه گوش
باند کشی
باند کراواتی
باند ۴شاخ
باند گچی
باند حلقوی
باند توری (سارجیفیکس یا سرژی فیکس)
باند نواری
اندازه های مختلف عرض باند نواری :
|
عرض باند ( سانتی متر ) |
محل کاربرد |
|
۵/۲ |
انگشتان |
|
۵ |
دست وسر |
|
۶ – ۵ |
بازو |
|
۹ – 5/7 |
پا |
|
۱۵ – ۱۰ |
تنه |
نکات مهم در بانداژ :
۱. باند را خیلی سفت ویا شل نبندید.
۲.همه لبه های پانسمان و زخم پوشانیده شود.
۳.انتهای انگشتان پا و دست را بطور کامل نپوشانید ( مگر اینکه انگشتان دچار آسیب شدید شوند و نیاز به پانسمان باشد).
۴.گره باید در جایی زده شود که اگر مصدوم قصد استراحت داردگره باعث آزار وی نشود .
علایم سفت بودن بانداژ :
گزگز شدن عضو بانداژ شده
تغییر رنگ پوست (کبودی یا سیانوزه شدن)
درد و تورم
سرد شدن اندام بانداژ شده
عدم توانایی در حرکت
