بیماری هپاتیت چیست؟
کبد در ناحیه راست شکم و در زیر دندهها قرار دارد. این عضو اعمال حیاتی زیادی را انجام می دهد و انسان بدون آن نمیتواند به حیات خود ادامه دهد.
التهاب و تورم سلولهای کبد را هپاتیت میگویند.
اگر فردی به هپاتیت مبتلا شود. کبد او ملتهب و متورم شده ممکن است زردی یا یرقان در وی ایجاد گردد. حتی در برخی از موارد کبد بطور دائمی دچار آسیب میشود. داروها ، مواد شیمیایی، میکروبها و بخصوص ویروسها از علل ایجاد کننده هپاتیت هستند.
انواع متعددی از ویروسها میتوانند در افراد ایجاد هپاتیت نماید از جمله هپاتیت نوع آ (A)، هپاتیت نوع ب (B) و هپاتیت نوع سی C ) ) و….
یکی از بیماریهای که از بدو تولد ممکن است جان فرزندان دلبندمان را تهدید و یا در سنین مختلف زندگی آنان را مبتلا نماید، بیماری هپاتیت یا یرقان ویروسی است. در ایران حدود ۳ میلیون مبتلا به هپاتیت نوع B و ۶۰۰ هزار نفر مبتلا به نوع C با حمله کبد، زندگی انسان را در معرض تهدید جدی قرار داده و در نهایت به کام مرگ میبرند.
علیهذا با توجه به تعداد زیاد مبتلایان این بیماری در کشور، مطلب فوق جهت مطالعه شما همکاران عزیز تهیه گردیده است. امید که با مطالعه آن و رعابت نکات پیشگیری، جان خود و اعضای خانواده را در برابر این بیماری حفظ کنید
بیماری هپاتیت «ب» ( B) :
یکی از خطرناکترین انواع ویروسها هپاتیت ب (B ) میباشد، فردی که به هپاتیت ب (B ) مبتلا میشود ممکن است احساس خستگی، ضعف، تهوع و بیاشتهایی نماید. تنها در ۳۰% موارد زردی یا یرقان در بیماران دیده میشود. ادرار ممکن است پر رنگ و مدفوع کمرنگ تر از معمول به نظر برسد.
در مواردیکه شخص ممکن است هیچگونه علائمی نداشته باشد، تنها روش تشخیص هپاتیت «ب» (B ) آزمایش خون است. از هر یکصد نفر مبتلا به هپاتیت ب B 10 نفر ویروس را در خون خود بمدت چندین سال نگهداری میکنند. این افراد به ظاهر سالم به نظر میرسند و حتی ممکن است که خودشان از این وضعیت خبر نداشته باشند ولی میتوانند به راحتی دیگران را آلوده نمایند.
از چه طریق مبتلا به هپاتیت «ب» ( B ) میشویم
هپاتیت «ب» به روشهای زیر قابل انتقال میباشد:
۱- تماس با کوچکترین قطره خون آلوده میتواند فرد سالم را مبتلا سازد.
۲- استفاده مشترک از سرنگ و سوزن آلوده
۳- تماس جنسی با فرد آلوده به ویروس
۴- کودک متولد شده از مادر آلوده به ویروس
۵- سوراخ کردن گوش و خالکوبی و ختنه غیر بهداشتی (آرایش تزئینی و غیر بهداشتی) با وسایل آلوده به ویروس
۶- استفاده مشترک از تیغ و مسواک آلوده به ویروس
۷- استفاده از وسائل دندانپزشکی غیر بهداشتی آلوده به ویروس
برای پیشگیری از انتقال هپاتیت «ب» چه باید کرد؟
۱- هیچگاه از سرنگ و سوزن مشترک استفاده نکنیم
۲- در صورت ایجاد زخمی در بدن زخم را با آب و صابون شستشو داده بوسیله پانسمان بخوبی محافظت نمائید.
۳- اشیاء آلوده به خون را در کیسه پلاستیکی جمعآوری کرده و بسوزانیم.
۴- وسائلی را که بخون آلوده میشوند سریعاًُ با مواد ضدعفونی کننده مانند مایع سفید کننده لباس تمیز نمایند.
۵- در صورت وجود فرد آلوده به ویروس هپاتیت«ب» (B )اطرافیان او بر علیه این بیماری واکسینه شوند.
۶- واکسیناسیون کودکان بر علیع بیماری هپاتیت «ب» (B ) که شامل سه مرحله (بدو تولد، ۱/۵ ماهگی و ۹ ماهگی) میباشد.
توجه: افراد آلوده به ویروس هپاتیت( B ) باید بهطور منظم به پزشک مراجعه کرده و پیگیری بیماری خود باشند و هیچ داروئی را بدون تجویز پزشک مصرف ننمایند.
توجه داشته باشید برای سالم بودن باید متکی بخود باشیم.
کبد چیست و اهمیت آن کدام است؟
کبد همان جگر سیاه در اصطلاح عامیانه است و یکی از نقشهای مهم آن در آمادهسازی مواد غذایی مصرف شده و تجزیه آنها به منظور استفاده سلولهای بدن از آنها میباشد.
هپاتیت (یرقان یا زردی) چیست و علتهای آن کدام است؟
هپاتیت التهاب و آزردگی سلولهای کبدی است و در اثر عوامل مختلفی همچون: ویروسها، میکروبها، داروها، بیماریهای ارثی و مصرف مشروبات الکلی و …. به وجود میآید اما مهمترین این عوامل ویروسها هستند.
انواع هپاتیت عبارتند از A.B.C.D.E
هپاتیت B:
با توجه به سیر بالینی بیماری و احتمال مزمن شدنو پیشرفت بیماری کبدی و حتی ایجاد زمینه برای بروز سرطان کبد، خطرناکترین نوع بیماری هپاتیت ( یرقان) می باشد. اگر چه در بزرگسالی اغلب موارد خود به خود فروکش می کند.
در این نوع هپاتیت افراد به دو دسته تقسیم می شوند: افراد ناقل و افراد مبتلا.
ناقلین چه کسانی هستند؟
افرادی که ویروس هپاتیت در خون آنها وجود داشته ولی علائم بیماری را نشان نمی دهند ناقل هستند. در ایران به طور تقریبی دو میلیون و چهارصد هزار نفر ناقل هپاتیت B می باشند.
راههای انتقال هپاتیت B چیست؟
· از طریق تماس با خون فرد آلوده
· تزریق خون آلوده
امروزه تمامی خونها و فرآورده هی خونی توسط سازمان انتقال خون از این نظر کنترل می گردد.
· وسایل تیز و خراش دهنده پوست که به طور مشترک استفاده شدهاند مانند سرنگ و سوزن، تیغ، سوزن خالکوبی و حجامت و….
· بازق فرد آلوده
· مادر آلوده به جنین
· تماس جنسی و انتقال از راه آمیزش جنسی
آیا برای مادران ناقل یا مبتلا امکان بارداری وجود دارد؟
بله
مادران برای جلوگیری از انتقال بیماری به نوزاد باید حتماً پزشک معالجشان را از وجود بیماری در بدنشان آگاه کنند.
از برقراری روابط جنسی با همسر خود در زمان ابتلا و یا حتی احتمال آلودگی به ویروس جداًخودداری کنید و از روشهای مطمئن تماس جنسی استفاده نمایید. (استفاده از کاندوم)
از استفاده مجدد سرنگهای یکبار مصرف جداً خودداری شود.
حجامت میتواند عاملی برای انتقال باشد. آیا تاثیر آن در بهبودی کسانی که فکر میکنند با انجام این کار خوب میشوند ثابت شده است؟
آیا خالکوبی آنچنان ضروری است که خود را بخاطر آن در دامن یک بیماری خطرناک بیاندازیم؟
عاقبت ناقلین هپاتیت B چیست؟
با گذشت زمان ممکن است ویروس از بدنشان پاک و خارج شود. ولی در بسیاری موارد نیز ممکن است ویروس دچار فعالیت مجدد شده و سبب آسیب به کبد شود و در گروهی نیز ممکن است ویروس بصورت نهفته در بدن باقی بماند.
در افراد ناقل و یا مبتلا به بیماری مزمن کبدی، خطر انتقال ویروس به دیگران همواره وجود دارد و در این زمینه دقتهای لازم باید صورت گیرد.
به ناقلین چه توصیههایی میشود؟
۱ـ برای بررسی وضعیت کار کبد خود، جهت معاینه و انجام آزمایشات خون هر ۶ ماه یکبار به پزشک مراجعه نمایند.
۲ـ کلیه اعضای خانواده (همسر، فرزندان و کسانی که در یک مکان با هم زندگی میکنند باید بر علیه هپاتیت B واکسینه شوند.
۳ـ در صورت مراجعه به دندانپزشک، آزمایشگاه، پزشک و اصولاً هر جای دیگر که خطر انتقال ویروس به دیگران وجود دارد حتماً آنان را از وجود هپاتیت در بدنشان آگاه سازند.
۴ـ از اهدای خون خودداری کنند.
۵- افراد چاق تلاش کنند تا از اضافه وزن خود کم کنند.
۶- از وسایل و لوازم شخصی مثل: مسواک، تیغ، ریش تراش، حوله و … هرگز به صورت مشترک استفاده نکنند.
تماسهای عادی، معاشرت، دست دادن و در یک اتاق کار کردن، خطری را متوجه دیگران نمیکند.
پیشگیری: (هپاتیتB)
۱- هر چقدر فرد در سن پایینتری به ویروس هپاتیت B آلوده شده باشد احتمال ناقل شدن و بیماری مزمن کبدی بالاتر است. به این منظور واکسیناسیون کلیه نوزادان در بدو تولد- ۵/۱ ماهگی و ۹ ماهگی در کلیه مراکز بهداشتی درمانی صورت میگیرد.
۲- علاوه بر نوزادان افرادی که به عللی در معرض خطر هستند مانند پرسنل کادر پزشکی، دریافت کنندگان فرآوردههای خونی و افراد خانواده فرد مبتلا نیز باید در سه نوبت واکسن دریافت کنند.
۳- زنان آلوده باید از بارداری پرهیز کنند و در صورت بارداری قبل از زایمان برای دریافت درمانهای پیشگیر تکمیلی جهت جلوگیری از انتقال به نوزاد با پزشک خود مشورت کنند.
۴- از استفاده مشترک از لوازمی که باعث ایجاد خراش در پوست میگردد، بپرهیزید.
درمان:
افراد ناقل و مبتلا به بیماری مزمن کبد بالای سن ۶ ماهگی، میتواند جهت درمان به متخصصان بیماریهای عفونی و یا گوارش مراجعه کنند.
در مورد مبتلایان به هپاتیت حاد، درمان معمولاً علامتی است و بیشتر عضو درگیر درمان میشود.
در حال حاضر، واکسیناسیون در بدو تولد، بهترین راه پیشگیری از هپاتیتB میباشد.