خرمالو میوه خوشمزه فصل پاییز است. از جمله خواص خرمالو میتوان به رفع سنگ کلیه، کنترل فشار خون، پیش گیری از سرطان و تقویت پوست و مو اشاره کرد.
حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ گونه درخت خرمالو وجود دارد که بیشتر آنها در مناطق بین گرمسیری و خاور دور یافت میشوند. این درخت که چوبی بسیار سخت و مقاوم دارد، در اصل بومی کشور چین و ژاپن است. اما از گذشتهای بسیار دور وارد ایران شده و امروزه در بیشتر نقاط کشور کاشته و تکثیر میشود. میوه درخت خرمالو در ایران در انواع مختلف یافت میشود و در برخی از واریتهها کاملا گرد و کروی و در برخی دیگر نسبتا کشیده است. بخش گوشتدار میوه خرمالو محتوی مقدار زیادی مواد قندی، تانن و ویتامین است. در ادامه با خواص خرمالو و مضرات آن و همچنین خواص برگ درخت خرمالو آشنا خواهید شد.
خواص خرمالو چیست؟
خرمالو، میوهای سرشار از ویتامین
خرمالو دارای مقادیر قابل توجهی از انواع ویتامینهای B3 ،B2، B1 و C است. این میوه حاوی بسیاری از مواد معدنی ضروری برای بدن مانند کلسیم، گوگرد، آهن، فسفر، پتاسیم و مقداری نیز سلولز میباشد. میوه خرمالو کالری بالا و چربی کمی دارد؛ به طور متوسط هر ۱۰۰ گرم خرمالو، ۷۰ کالری دارد.
میزان ویتامین C موجود در خرمالو مقدار قابل توجهی است و همانطور که میدانید، مصرف ویتامین C برای تقویت سیستم ایمنی بدن لازم و ضروری است. جالب است بدانید که مصرف خرمالو و جذب ویتامین C آن در بالابردن استحکام سلامت لثهها بسیار موثر است. این ویتامین همچنین باعث شفافیت پوست میشود.
میوه خرمالو هرچه رسیدهتر و شیرینتر باشد، میزان ویتامین C آن نیز کمتر خواهد بود.
خرمالو، منبع غنی از فیبر
خرمالو منبع بسیار خوبی از فیبرهای غذایی به شمار میرود و حاوی میزان قابلتوجهی فیبر پکتین است. فیبرهای موجود در خرمالو باعث دفع راحت و
رفع یبوست میشود. بنابراین، در صورتیکه دچار مشکل دفع هستید، بهتر است که روزانه دو مرتبه خرمالو میل کنید.
خرمالو دشمن کلسترول و فشارخون
میوه خرمالو سرشار از دو ماده معدنی بسیار مفید یعنی؛ پتاسیم و منیزیم است که به دلیل وجود همین دو ماده، برای کنترل کلسترول و فشارخون بسیار مناسب است. خرمالو همچنین دارای مقدار کمی سدیم (نمک) است. بنابراین در صورتیکه دچار بیماریهای قلبی عروقی هستید و یا چربی و فشارخون بالایی دارید، از خوردن این میوه غافل نشوید.
رفع کم خونی و تنظیم گردش خون
خرمالو علاوه بر کاهش فشار خون، به خاطر اینکه حاوی مقادیری مس است به ایجاد گلبول های قرمز در خون کمک کرده و موجب افزایش گردش خون سالم در بدن میشود و به دنبال آن سوخت و ساز، عملکرد شناختی و … بهبود مییابد.
مصرف خرمالو و سنگ کلیه
از دیگر خواص خرمالو میتوان به میزان بالای آب در آن و ادرار آور بودنش اشاره کرد. از این رو مصرف این میوه پاییزی برای افرادی که از سنگ کلیه و سنگ مثانه رنج میبرند بسیار مفید است. هسته کوبیدهشده خرمالو نیز به دفع سنگ کلیه کمک میکند.
مصرف خرمالو در بارداری
مصرف خرمالو در دوران بارداری و حاملگی بسیار مفید و سودمند است و در رشد جنین و سلامت خانمهای باردار، نقش مهمی ایفا میکند. خواص خرمالو باعث تنظیم فشار خون، جلوگیری از ابتلا به
دیابت بارداری، سمزدایی بدن و بهبود عملکرد قلب و عروق میشود.
با این وجود، در برخی موارد توصیه میشود که مادران باردار از این میوه استفاده نکنند یا در مصرف آن احتیاط به خرج دهند. این توصیه خاص زمانی است که خانم باردار با مشکل یبوست مواجه باشد زیرا مصرف خرمالو در برخی افراد، باعث تشدید یبوست میشود. البته در دوران باردای، به خصوص در ماههای آخر که مشکل یبوست بیشتر بروز میکند، استفاده از هر نوع ماده غذایی که یبوست به همراه داشته باشد باید محدود شود.
توجه به این نکته ضروری است که در مورد افراد مختلف، ممکن است نتایج متفاوتی به دست بیاید و مثلا این میوه در مزاج یک نفر تغییری ایجاد نکند و در فردی دیگر تاثیر آشکاری بگذارد. بنابراین با آزمون و خطا میتوان رابطه بین یبوست و مصرف این میوه را متوجه شد.
تاثیر خرمالو بر پوست و مو
از دیگر خواص خرمالو میتوان به این نکته اشاره کرد که این میوه هماندازه توت فرنگی آنتی اکسیدان دارد و به همین دلیل میتوان با قرار دادن روزانه، نیم ساعت پوست خرمالو روی صورت، به جوانسازی و شادابسازی پوست کمک کرد. همچنین بتاکاروتن موجود در این میوه، جریان خون موجود در سلولهای پوست را بیشتر کرده و باعث خوش آب و رنگتر شدن پوست میشود.
مصرف میوه خرمالو در افرادی که موهای کمپشتی دارند به دلیل وجود زینک (روی) باعث تقویت و پرپشتشدن موها میشود. و ویتامین A موجود در خرمالو برای تقویت پوست، ناخن و موهای خشک و شکننده بسیار مفید است.
پیشگیری از سرطان و بیماریهای قلبی
خرمالو دارویی طبیعی برای جلوگیری از ابتلا به سرطان است. این میوه، سرشار از پتاسیم و منیزیم است به همین دلیل مصرف آن برای افرادی که به فشارخون مبتلا هستند مفید میباشد. مصرف خرمالو همچنین مانع از چسبندگی پلاکتهای خونی و ایجاد لخته خون و در نتیجه بروز سکته قلبی و مغزی میشود.
خواص خرمالو و دیابت
یکی از مهمترین خواص خرمالو قند کم و فیبر بالای آن است. بنابراین مقادیر کم آن نه تنها قند خون افراد دیابتی را افزایش نمیدهد بلکه مانع گرسنگی آنان شده و در عین حال انرژی آنان را افزایش میدهد. همچنین پکتین موجود در خرمالو برای پیشگیری از ابتلا به دیابت نوع دو و افزایش قند خون نیز مفید است. با این حال افراد دیابتی نباید در مصرف خرمالو زیادهروی کنند چون ممکن است قند خونشان بالا رود.
خواص خرمالو در تقویت بینایی
مصرف خرمالو برای
تقویت بینایی و سلامت چشم مفید است. زیاکسانتین یکی از اعضای گروه B ویتامینهای موجود در خرمالو، به عنوان یک ماده آنتی اکسیدان به سلامت چشمها کمک میکند. همچنین این ترکیب، به پیشگیری و درمان دژنراسیون ماکولا، آب مروارید و شب کوری کمک میکند.
خرمالو و کمک به حفظ جوانی
از آنجا که خرمالو غنی از انواع ویتامینها، به ویژه ویتامین A، بتا کاروتن، لوتیین، لیکوپن و کریپتوکسانتین است، به عنوان یک آنتی اکسیدان در بدن عمل کرده و مانع بروز نشانههای پیری زودرس، مانند چین و چروک، لکههای پوستی، آلزایمر، خستگی، ضعف بینایی، ضعف عضلات و… میشود. همچنین استرس را کاهش میدهد.
کمک به رشد کودکان
خرمالو سرشار از انواع ویتامینها مانند ویتامین A، B۱، B۲، B۳ و ویتامین C است. این میوه همچنین دارای بتاکاروتن و مواد معدنی مورد نیاز بدن مانند کلسیم، گوگرد، آهن، فسفر، منیزیم و پتاسیم است؛ بنابراین، مصرف این میوه برای رشد کودکان بسیار مفید خواهد بود. خرمالو مواد مغذی زیادی دارد که موجب تولید انرژی در کودکان و رفع خستگی آنان میشود.
بهتر است در نوزادان خرمالو با احتیاط مصرف شود چون ممکن است واکنش آلرژیک ایجاد کند.
دیگر خواص خرمالو
طبع خرمالو گرم و تر است.
میوه خرمالو در افراد مبتلا به نقرس و بیماریهای کبدی و کلیوی بسیار موثر است.
خرمالو به علت داشتن مواد معدنی بسیار زیاد، برای بدن بسیار مفید بوده و آهن موجود در آن، عنصر اصلی خونسازی و پتاسیم موجود در آن اشتهاآور و شستشو دهنده کلیه، کبد و معده است.
میوه خرمالو تقویتکننده معده است.
خرمالو به بهبود هضم غذا، درمان زخم معده و پاکسازی دستگاه گوارش کمک میکند.
مصرف خرمالو اسهال را برطرف میکند.
خوردن خرمالو باعث نرمی سینه میشود.
خرمالو دشمن کم خونی است.
اشتهاآور خوبی است و اگر بین وعدههای غذایی خورده شود، موجب افزایش اشتها میشود.
جالب است بدانید که خرمالو آرامکننده سکسکه نیز است.
خرمالو خونریزی را بند میآورد.
مصرف خرمالو ورم و التهاب بواسیر را کاهش میدهد.
میوه خرمالو داروی موثری برای تیفوس و تیفوئید است.
میتوان برای درمان اسهال خونی، حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ گرم میوه رسیده خرمالو را صبح ناشتا میل نمود.
از دیگر خواص خرمالو میتوان به کاهش اشتها و کمک به لاغری و کاهش وزن اشاره کرد.
ویتامین C خرمالو، باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و از ابتلا به آنفولانزا و سرماخوردگی جلوگیری میکند.
خوردن خرمالو برای ترمیم موهای خشک و شکننده مفید است.
مالیدن ترکیب خرمالو و قهوه میتواند برای رفع سلولیت مفید باشد.
خرمالو با سم زدایی و سلامت کبد، میتواند به درمان کبد چرب کمک کند.
خواص درمانی برگ درخت خرمالو
در طب سنتی از برگ درخت خرمالو نیز برای درمان بیماریها استفاده میشود.
برگ درخت خرمالو حاوی انواع فلاوونوئیدها است که خاصیت ضد فشار خون، ضد سرطان و ضدموتاژن دارد.
برگ درخت خرمالو همچنین حاوی مادهای به نام astragalin است که خاصیت آنتیهیستامینی داشته و واکنشهای آلرژیک و آبریزش بینی را کاهش میدهد. برگ خرمالو علایم درماتیت و التهاب را در پوست کاهش میدهد.
دمکرده گل خرمالو مقوی معده است.
جوشانده برگ خرمالو یک درمان خانگی مفید برای سرفه است.
مضرات خرمالو
با وجودی که خواص خرمالو بسیار زیاد است، اما خوردن بیشتر از ۱ تا ۲ عدد خرمالو در روز توصیه نمیشود.
از آنجایی که خرمالو حاوی مقادیر زیادی تانن است، مصرف افراطی آن میتواند خطرناک باشد چرا که وجود تانن در مقدار بالا تاثیرات سمی دارد.
خوردن خرمالوی نارس و گس برای افرادی که به یبوست مبتلا هستند، مضر است؛ چون تانن موجود در این میوه، یبوست را تشدید میکند.
به افرادی که از اختلالات روده رنج میبرند یا هرگونه عمل جراحی روده انجام داده یا به بیماری سل مبتلا هستند، توصیه میشود که اصلا خرمالو نخورند یا در مصرف آن خیلی محتاط باشند.
افراط در مصرف خرمالو باعث افزایش وزن و همچنین انسداد روده میشود.
مصرف میوه خرمالو به صورت نارس مناسب نیست و بهتر است خرمالوی رسیده و شیرین را برای خوردن انتخاب کنید.
روابط عمومی مرکز آموزش انجمن پرستاری ایران