استفاده از گرمای خشک و سرمای خشک
به کارگیری سرمای خشک ( کیسه یخ )
اهداف :
تسکین سردرد های ناشی از انبساط عروق
پیشگیری از تورم بافت ها بلافاصله پس از جراحی یا صدمه
پیشگیری ، کاهش یا قطع خونریزی به دنبال صدمه یا جراحی
کاهش درد مفصلی ناشی از تجمع مایع
وسایل مورد نیاز :
ظرف محتوی تکه های یخ خرد شده ، کیسه یخ ، رویه مخصوص کیسه یخ، حوله یا باند ، پارچه ای جهت خشک کردن کیسه یخ ، سنجاق قفلی یا نوار چسب
مراحل انجام کار :
۱- دستور پزشک را به دقت بررسی کنید .
۲- کیسه یخ را مطابق با دستورات زیر در اتاق پانسمان ( تریتمنت ) آماده کنید :
۳/۲ تا ۲/۱ کیسه را پر از خرده های یخ کنید . دقت کنید که اطراف خرده های یخ تیز نباشد. در صورت لزوم آنها را د رکاسه آبی ریخته فورا خارج کنید تا تیزی یخها از بین برود .
کیسه را روی سطح صافی قرار داده ، با دست روی آن فشار وارد آورید تا هوای داخل آن خارج شود سپس در کیسه را ببندید
کیسه یخ را از نظر نشت آب امتحان کنید برای این منظور آن را وارونه کنید
کیسه را خشک کرده ، سپس در پوشش مخصوص قرار دهید .
کیسه یخ را به اتاق بیمار ببرید و د رصورت لزوم روند کار را برای بیمار شرح دهید
بیمار را در وضعیت راحتی قرار دهید
عضو مورد درمان را از زیر پوشش ها خارج کنید
محل مورد نظر را برری کنید
کیسه را در محل دستور داده شده قرار دهید .
کیسه را با استفاده از باند یا حوله سنجاق قفلی یا نوار چسب ثابت کنید .
به منظور پیشگیری از احساس لرز، بیمار را با پتو بپوشانید .
کیسه یخ را معمولات در یک نوبت بیش از ۳۰ دقیقه در محل قرار ندهید.
بیمار را به فواصل هر ۵ تا ۱۰ دقیقه از نظر علایم ناراحتی، واکنش های پوستی شامل رنگ پریدگی و لکه های رنگی پوست کنترل کنید .
در زمان مقرر کیسه یخ را بردارید . وسایل را به محل مربوطه برگردانیده و توجه لازم را از آنها به عمل آورید .
مشاهدات و اطلاعات خود را در رابطه با نکات مرود بررسی و مداخلات انجام شده شامل هدف، روش و محل مورد معالجه در پرونده بیمار ثبت کنید .
نکات آموزشی :
موارد زیر را به بیمار آموزش دهید :
الف: در طول مدت درمان وضعیت خود را تغییر ندهد .
ب: در صورت بروز هر گونهه ناراحتی پرستار را مطلع کند .
به کارگیری گرمای خشک ( کیسه آب گرم )
اهداف استفاده از گرمای خشک :
گرم کردن بخشی از بدن
برقراری راحتی، آرامش و خواب
افزایش گردش خون و تسریع بهبودی
کاهش درد عضلانی
وسایل مورد نیاز :
کیسه آب گرم ، رویه مخصوص آب گرم، ظرف محتوی آب گرم ، دماسنج آب ، پارچه ای جهت خشک کردن کیسه آبگرم
مراحل انجام کار :
دستور پزشک را به دقت کنترل کنید .
محل مورد معالجه را از نظر عدم وجود زخم ، قرمزی ، خراشیدگی مورد مشاهده قرار دهید.
کیسه آب گرم را مطابق دستورات زیر در اتاق پانسمان آماده کنید :
الف : قبل از پر کردن کیسه آب گرم را از نظر محکم بودن و نشت آب کنترل کنید
ب- با دماسنج خصوص آب درجه حرارت آب را اندازه بگیرید
ج : در صورتی که دماسنج مخصوص آب وجود ندارد ، درجه حرارت کیسه را پس از پر کردن با قرار دادن روی قسمت داخلی مچ دست امتحان کنید ( کیسه آب گرم باید نسبتا داغ باشد ولی بدن را نسوزاند )
د- کیسه آب گرم را تا دو سوم حجم از آب گرم پر کنید . در موقع ریختن آب کیسه را روی سطح صافی قرار دهید .
ه- برای خارج کردن هوای درون کیسه با یک دست دهانه کیسه را روی سطح صافی مخالف بدن قرار داده به آهستگی پایین آورید و با دست دیگر به آرامی روی بدنه کیسه فشار وارد کنید بطوریکه آب به طرف دهنه کیسه بیاید و هوای آن خارج شود . بعد در کیسه را ببندید
و- کیسه را وارونه کنید تا مطمئن شوید که د رآن خوب بسته شده باشد . کیسه را خوب خشک کنید و در پوشش آن قرار دهید .
کیسه را به اتاق بیمار برده در صورت لزوم او را از اقدام مورد نظر مطلع کنید .
پوشش های محل مورد محالجه را کنار زده و کیسه را در محل دستور داده شده قرار دهید ( دقت کنید که دهانه کیسه حتی المقدور دور از بدن بیمار باشد . )
در صورت لزوم با استفاده از بالش کیسه آب گرم را در محل ثابت نگه دارید .
در فواصل ۱۰-۵ دقیقه ، جهت بررسی شکایت بیمار ( درد ، سوزش ، واکنش پوستی ) به او سر بزنید .
در صورت وجود درد ، تورم، و یا قرمزی بیش از حد کیسه آب گرم را برداشته و موارد را گزارش نمایید
کیسه آب گرم را پس از ۴۵-۳۰ دقیقه از محل بردارید .
وسایل را به محل مربوطه برگردانیده و توجه لازم را از آنها به عمل آورید
اطلاعات خود را در رابطه با نکات مورد بررسی و مداخلات انجام شده شامل : هدف ، زمان ، روش ، محل مورد معالجه در پرونده بیمار یادداشت کنید .
نکات آموزشی :
حرارت آب برای یک فرد بالغ طبیعی نباید بیشتر از ۵۲ درجه سانتی گراد باشد .
برای اطفال، سالمندان، افراد فلج و بیمارانی که دچار اختلالات عروقی هستند حرارت آب نباید از ۴۶-۵/۴۰ درجه سانتی گراد بیشتر باشد .
استومی و مراقبت های آن
اهداف :
۱- آشنایی با نحوه مراقبت از استومی
۲- آشنایی با برخی از مشکلات استومی
۳- آشنایی با نحوه آموزش به بیماران دارای استومی
روشهای مراقبت از استومی
باز و بسته کردن کیسه استومی : با دو روش صورت میگیرد ، یا با گره کردن انتهای آن در دو نقطه یا با گذاشتن سنجاق پلاستیکی
آماده کردن APPLIANCE: ابتدا به وسیله صفحه آماده ای که برای اندازه گیری قطر استوما به کار می رود شکل و اندازه سوراح وسط APPLIANCE را به دست می آوریم ، سپس طبق این الگو APPLIANCE بریده می شود .
جدا کردن سیستم قبلی از روی پوست : در جهت کاهش آلودگی پوستی دو نکته را باید رعایت کرد : اولا پوست به سمت عقب رانده شود نه آنکه چسب کشیده شود. ثانیا جدا شدن از قسمت بالای استوما شروع و به طرف پایین کشیده شود .
شستشو و خشک کردن استوما و پوست اطراف آن : با آب و صابون و یک دستمال نرم از جنس کتان ، استرما و پوست اطراف آن را پاک می کنیم سپس تمام چسب های قبلی را توسط ماده مخصوص پاک می کنیم . پس از آن ، تمام پوست اطراف را با دقت خشک می کنیم ، اگر این کار به دقت صورت نگیرد ممکن است به تدریج تحریک شدید پوست به علت مواد شیمیایی صورت پذیرد .
چسباندن کیسه به استوما : با گذاشتن استوما در مرکز آن و فشار دادن روی پوست، کیسه را ثابت و سپس قسمت های اضافی مانند کمربند را به آن اضافه میکنیم .
تخلیه کیسه : تخلیه کیسه در محل توالت ، با باز کردن گیره آن صورت می گیرد . پس از تخلیه محتویات ، داخل آنرا پاک کرده و مجددا گیره را بسته یا گره میزنیم .
حمام کردن با استمی : حمام کردن با استومی قابل انجام است . در مورد کولوستومی می توان استومی را برداشت و حمام کرد . در مورد ایلنوستومی بهتر است تا آخرین لحظه ترشحات داخل کیسه بریزد . سپس کل سیستم را در هر دو مورد جدا کرده و با آب و صابون و دستمال ظریف استومی را بشوئیم .
برخی از مشکلات استومی :
۱- به داخل رفتن حاد استوما ( ACUTE RETRACTION )
حادثه بسیار بدی است ، گاه به علت تکنیک نادرست جراحی یعنی نصب کردن استوما تخت فشار و در رفتن تمام و یا قسمتی از بخیه هایی که استوما را به پوست وصل می کند ایجاد میشود ، از طرفی علت آن ممکن است افزایش ناگهانی فشار داخل شکم باشد .
درمان : درمان این حالت برداشتن APPLIANCE و توجه به میزان رتراکسیون است . گاهی اوقات کشش زیاد بر روی استوما وجود ندارد و میتوان با مشاهده روزانه به بیمار فرصت داد ، ولی گاهی فشار زیاد است و بخش عمده ای از بخیه ها در رفته است ، لذا باید تحت عمل جراحی فوری قرار گیرد . اگر بیمار را تحت نظر بگیریم باید تمام اقدامات لازم را جهت محافظت از پوست به عمل آوریم زیرا تحت شرایط رتراکسیون، جمغ آوری مواد ترشحی مشکل است .
در این مورد میتوان از DOUBLE APPLIANCE یا از پماد های محافظت پوست استفاده کرد . معمولا میزان حفره کنار استوما مهم است : اگر این حفره کوچک باشد با موادی مثل PECTIN-GELATIN و یا ALGINATE پر میشود . سپس از یک APPLIANCE دو قسمتی استفاده می کنیم . اگر حفره بزررگ باشد زیرا آن را با گاز آغشته به نرمال سالین پر کرده و روی آن را با PASTE یا سایر مواد مذکور می پوشانیم . در این حالت به بیمار فرصت می دهیم تا نسج گرانوله حفره را پر کند . گاهی اوقات جهت جمع اوری مناسب تر ترشحات لازم است از APPLIANCE نوع convex استفاده شود .
۲- ترشحات فراوان
گاهی اوقات بخصوص در موارد ایلنوستومی بیمار مقدار زیادی مایعات و الکترولیت از دست می دهد . سدیم از دست رفته در این حالت می تواند حدود ۱۲۰-۱۰۰ میلی مول در لیتر باشد . این الکترولیت ها باید از راه داخل وریدی جبران شود تا زمانی که از میزان ترشحات کاست ه شده و رژیم غذایی مناسب جهت کنترل مایعات بر قرار گردد، این مسئله معمولا در مورد کلستومی وجود ندارد .
۳- انسداد
انسداد معمولا به دلیل آدم شدید و پیچ خوردگی اتفاق می افتد و بدنبال آن استومی کار نمی کند . در این موارد معمولا دو هفته صبر می کنی مو اگر انسداد بر طرف نشد نیاز به عمل مجدد خواهیم داشت
آموزش بیمارن پس از عمل
علیرغم آموزش های ارائه شده قلب از عمل استومی ، بلافاصله پس از عمل نیز بیمار نیازمند آموزش و حمایت می باشد . گاهی لازم است مدت بستری بیمار را طولانی تر کنیم تا با مسائل نگهداری استوما و وضعیت طبیعی آب و الکترولیت ها بیشتر آشنا شود .
در آموزش های پس از عمل بایستی به موارد زیر توجه کافی داشته باشیم :
۱- بیمار احساس ناخوشایندی نسبت به استوما دارد . به نظر او شرایط جدید کثیف است . نمیخواهد آن را نگاه یا لمس کند ، لذا در روزهای اول هیچ اصراری به انجام این کارها نداشته باشیم و سعی کنیم بیمار آرام آرام به استوما عادت کند.
۲- دلیل انجام هر کاری را جهت نگهداری استوما به او توضیح دهیم و بتدریج نسبت به انجام کارهای مختلف در وی احساس مسئولیت ایجاد کنیم .
۳- اضطراب گاهی بصورت واضح بروز می کند و گاهی با عدم تحرک و همکاری خود را نشان میدهد . سعی میکنیم قبل و بعد از عمل در جهت گاهش این اضطراب اقدام کنیم ، بخصوص اگر استوما را در بیمار متبلا به کانسر گذاشته باشیم این مشکل شدید تر بروز می کند .
۴- بصورت ناگهانی همه وظایف را به بیمار واگذار نکنیم ، بلگه به تدریج با تغییر نگرش بیمار و ایجاد اعتقاد به مفید بودن حرکاتش جهت ایجاد وضعیت مناسب برای ادامه زندگی به او مسئولیت دهیم
۵- لازم است مطالب زیر به صورت مرحله ای برای بیمار تشریح و آموزش داده شود.
کیسه استومی را تخلیه کند و بصورت مطمئن ببندد .
کیسه را تعویض کند .
نکات مهم جهت جلوگیری از تماس پوست با ترشحات را دقیقا یاد بگیرد و به آنها عمل کند .
تمام محصولات درجهت نگهداری استومی را بشناسد ، مشاهده کند و با آنها کار کند
باید توجه داشت که بیمار هر گاه قصد انجام کار روی استوما را دارد باید حتما پک کامل آن را در اختیار داشته باشد
نکات مهم :
-۱آب خیلی گرم جهت شستشوی استومی خطرناک است .
-۲باید به بیمار گفته شود که استوما یک زخم نیست که یاز به نگهداری خاص پزشکی داشته باشد .
-۳استوما حس ندارد ، بنابر این از فشار ، ضربه و صدمه به آن خودداری شود .
-۴از کشیدن اشیاء تیز و دستمال زبر بر روی آن خود داری شود ، چون باعث خونریزی میشود.
-۵اندازه استومی در طی زمان قابل تغییر است اذا باید مرتبا دهانه آن جهت APPLIANCE اندازه گیری شود .
۶- به بیمار و خانواده وی اطمینان داده شود که از داخل کیسه ، مدفوع و عفونت به خارج انتقال پیدا نمی کند.
-۷موهای اطراف استوما کوتاه شود ، از مواد شیمیایی جهت از بین بردن موها استفاده نشود .
-۸هرگاه APPLIANCE به سختی از پوست جدا شود ، احتمال صدمه به پوست وجود دارد ، لذا می توان از دو روش protective و remover استفاده کرد .
-۹هنگام خواب در موردی افرادی که نگران نشت محتویات ( leakage) هستند ، میتوان از کمر بند استفاده کرد . مواد ضد گاز خوراکی مثل قرص و سایر مایعات در مورد کسانی که شبها از دغع گاز نگرا هستند می تواند مفید باشد . کیسه های دارای فیلتر گاز نیز در دسترس هستند که مفید می باشند .
-۱۰بیمار حتما یک بسته کامل از وسایل مورد نیاز خود را بخصوص در مدرسه و محل کار همراه داشته باشد .
-۱۱هرگونه حرکات ورزشی همراه با استوما بلامانع است حتی ورزش های آبی ، فقط لباس رنگی و طرح دار که روی استوما را بپوشاند مورد نیاز است .
-۱۲در لباس پوشیدن بیمار چند نکته اهمیت دارد .
گاهی خانم های از لباس زیر های سفت مانن گن استفاده میکنند ، باید به آنها توجه داد که نوع سفت این لباسها نباید استفاده شود
گاهی محل استومی مزاحم بستن کمربند در آقایان می شود ، در این روش باید از brace استفاده شود .
۱۳- گاهی حادثه ای نظیر phanthom tumor در بیمارانی که استومی دارند اتفاق می افتد . یعنی این بیماران احساس دفع ناگهانی و فوری مدفوع از مقعد دارند . باید به بیمار اطمینان داده شود که این مسئله به مرور از بین خواهد رفت . اما گاهی بیمار مقعد دارد و این احساس مربوط به دفع موکوس می باشد . اگر این احساس خیلی بیمار را رنج دهد ، میتوان از شیاف و یا انما استفاده کرد
۱۴- غذای بیمار بایستی کاملا عادی باشد مگر مشکل زمینه ای دیگری وجود داشته باشد . بیمار حتما باد روزی ۸-۶ لیوان آب بنوشد
هنگام ترخیص بیماران باید به نکات زیر توجه شود .
۱- اطمینان از اعتماد به نفس بیمار در اداره شرایط جدید بیماری
۲- اطمینان از آشنایی بیمار نسبت به نحوه تهیه و استفاده از وسایل مورد نیاز .
۳- اطمینان از سلامت روحی و روانی بیمار .
نکات زیر پس از ترخیص باید مورد توجه قرار گیرد :
معمولا بیمار در فواصل زمانی ۲ هفته ، ۴ هفته ، ۳ ماه ، ۶ ماه و ۱۲ ماه توسط پرستار یا پزشک ویزیت می شود .
نکاتی که در این ویزیت ها مورد توجه قرار می گیرد شامل موارد زیر است :
وضعیت خود استوما
وضعیت پوست دور استوما
وضعیت اجابت مزاج از جهت تعداد و قوام
وضعیت تطبیق فیزیکی و روانی بیمار با استوما
